De inspiratie achter "Niemandsland"

Charlotte de Vries
1 jul
3 minuten om te lezen

Wat gebeurt er als je alleen bent met niets dan ijs en stilte?

Niemandsland is een verhaal over isolatie, veranderende waarneming en de vage grens tussen feit en angst. In dit bericht deel ik de inspiratiebronnen erachter - van echte poolexpedities en Antarctische mythen tot mijn eigen onderzoek naar vergeten vrouwen, archeologische vooroordelen en de vreemde effecten van maanlicht op de geest.

Antarctic Amazons: Een Visueel Onderzoeksproject

Dit verhaal bouwt voort op Antarctic Amazons, een artistiek onderzoeksproject dat ik ontwikkelde tijdens mijn kunstacademie. In dit project onderzocht ik theorieën over een verloren beschaving op Antarctica, en hoe archeologische vondsten misleidend kunnen zijn. Zelfs met wat wij als "hard bewijs" beschouwen, wordt de interpretatie van een persoon - of een hele samenleving - gevormd door het perspectief van degene die de persoon bestudeert. Zo werden "krijgsvrouwen" die in oude graven werden gevonden, vaak voor mannen aangezien, simpelweg vanwege hun wapens waarmee ze begraven zijn.

De vage grens tussen feit en speculatie fascineerde me.

Wat als een eenzame onderzoeker, gestrand op Antarctica, iets tegenkwam dat diens perceptie van de werkelijkheid uitdaagde? Wat als diens eigen isolement en onderbewuste angsten het verhaal dicteerden dat die geloofde? Naarmate diens geest ontspoorde, deden de illustraties dat ook - ze werden steeds paniekeriger, een weerspiegeling van diens afglijden naar paranoia.

De Kracht van Isolatie en Maangekte

Veel (echte) ontdekkingsreizigers hebben melding gemaakt van vreemde ervaringen in extreme isolatie. Het Derde Man Syndroom beschrijft bijvoorbeeld hoe sommigen zich in tijden van nood door een onzichtbare aanwezigheid laten leiden. Anderen ervaren auditieve hallucinaties - gefluister in de wind, spookachtige voetstappen in de sneeuw. Dat gevoel van twijfel en griezelige onzekerheid wilde ik in Niemandsland vangen.

Een ander cruciaal element is de maan. Geïnspireerd door het concept van maangekte, gebruikte ik het als een centraal motief. Naarmate de grip van de hoofdpersoon op de realiteit verzwakt, wordt de maan een bijna bewuste kracht die hen leidt en tergt.

Mislukte poolexpedities: het lot van de HMS Terror en de Erebus

Een andere belangrijke inspiratiebron voor Niemandsland was het rampzalige lot van de HMS Terror en HMS Erebus, schepen van de noodlottige Franklin-expeditie. Vastgelopen in het ijs van de Noordpool in de 1840's, leed de bemanning aan honger, scheurbuik en, zoals recenter onderzoek suggereert, loodvergiftiging door verkeerd afgesloten blikvoer. Deze vergiftiging kan ernstige neurologische symptomen veroorzaken, waaronder paranoia en hallucinaties. Als gevolg hiervan hebben sommige bemanningsleden mogelijk dezelfde psychologische ontbinding ervaren als de hoofdpersoon in mijn verhaal.

Gevangen in het ijs in een onherbergzaam landschap, afgesloten van hulp en afglijdend in waanzin - deze historische gebeurtenissen hebben mijn verkenning van isolatie en waanzin in Niemandsland diepgaand beïnvloed.

Mysterieuze legendes van Antarctica

Hoewel Antarctica grotendeels onbewoond is, blijven mythen bestaan over verloren beschavingen onder het ijs. Complottheorieën suggereren dat er oude ruïnes onder gletsjers begraven liggen, terwijl sommige onderzoekers speculeren dat Polynesiërs er ooit voet aan wal hebben gezet. Mijn verhaal speelt met deze gedachte: wat als er een Arctische beschaving had bestaan? En wat als de perceptie van de realiteit van onze hoofdpersoon diens bevindingen in iets heel anders zou hebben verdraaid?

Dieren die voor monsters worden aangezien

De wezens in mijn verhaal zijn in feite een mix van verschillende pinguïnsoorten.

Maar ik wilde dat de lezer ze zou ervaren vanuit het vertekende perspectief van de hoofdpersoon: schimmige figuren, balkende kreten die verontrustend menselijk klinken, voorwerpen die als "geschenken" worden achtergelaten en die al dan niet betekenisvol zijn. De geest is, in isolatie, in staat om het gewone in iets angstaanjagends te veranderen.

De onzekerheid van interpretatie

Net zoals archeologen geschiedenis reconstrueren uit onvolledige artefacten, reconstrueert de hoofdpersoon van Niemandsland diens werkelijkheid uit verspreide voetafdrukken, verre figuren en cryptische geluiden. Maar is het verhaal dat die construeert de waarheid?

Of gewoon het verhaal dat die moet geloven?

De maan, altijd aanwezig, wordt diens enige tijdsmeter - een stille waarnemer van diens ontwarrende geest. Hoe dieper de hoofdpersoon afdaalt in diens paranoia, hoe meer diens begrip van de werkelijkheid verschuift. Misschien heeft die iets diepgaands ontdekt, of misschien is die gewoon verdwaald in de leegte van het ijs.